Łomża 103,6 fm | Ostrołęka 93,9 fm | Grajewo 93,8 fm

Wyszukiwarka NIP: Kto jest zwolniony z obowiązku posiadania identyfikatora?

Ramówka
Facebook
Twitter
Darowizna

Numer Identyfikacji Podatkowej to jedna z głównych baz danych w Polsce. Jeszcze kilka lat temu, odpowiedź na pytanie o to, kto musi korzystać z tego zbioru, byłaby zupełnie inna, niż obecnie. Dlaczego? Jak ewoluowała baza NIP? Sprawdźmy!

Numer Identyfikacji Podstawowej — najważniejsze informacje

Identyfikator ma długość dziesięciu cyfr. Mimo tego, że w Polsce bardzo szybko rośnie liczba działalności gospodarczych (szacuje się, że już dziś w naszym kraju funkcjonuje około 3,8 mln firm), to numer NIP — w przeciwieństwie do identyfikatora REGON — nigdy nie był wydłużany.

Prace nad uruchomieniem zbioru zakończyły się w 1995 roku. Wtedy też Sejm przyjął odpowiednie akty prawne, które dały umocowanie do wprowadzenia nowego identyfikatora w życie. Zdecydowano jednak, że zmiany wejdą w życie dopiero od stycznia 1996 roku. To właśnie ten akt prawny stoi u podstaw, które definiują wyszukiwarkę NIP, jaką udostępnia serwis: https://aleo.com/pl/funkcje/baza-firm/wyszukiwarka-nip.

Intencją ustawodawcy było stworzenie ogromnej bazy, z której będą jednocześnie korzystać zarówno osoby zatrudnione na umowę o pracę, jak i firmy, bez względu na to, czy będą to jednoosobowe działalności gospodarcze, czy wielkie spółki zatrudniające tysiące osób.

Zgodnie z literą prawa, zarówno numer NIP przydzielony firmie, jak i osobie prywatnej, która podawała go na przykład w dziale kadr, miał taką samą długość. Jedyna różnica dotyczyła rozmieszczenia myślników. Dla osób cywilnych obowiązywał format: 000-000-00-00, a dla firm: 000-00-00-000.

Prowadziło to do wielu pomyłek, które znacznie utrudniały pracę wybranym instytucjom państwowym, co wynikało z tego, że Numer Identyfikacji Podatkowej był podawany na rocznym zeznaniu podatkowym. Z biegiem czasu wprowadzono nawet blankiety z odpowiednio nadrukowanymi myślnikami, jednak nie wyeliminowało wszystkich błędów. Dziś, gdy skorzystamy z wyszukiwarki NIP w takim serwisie, jak ALEO.com, gdzie za darmo można przejrzeć wszystkie interesujące nas dane, nie musimy zapisywać cyfr z myślnikami. Są one zbędne.

W 2011 roku zdecydowano, że najlepszym wyjściem będzie wydzielenie dwóch osobnych zbiorów. Na mocy Ustawy o NIP, baza stała się domeną działalności gospodarczych, fundacji czy jednostek samorządu terytorialnego. Osoby cywilne zaczęły korzystać z rejestru PESEL.

Kto nie musi mieć numeru NIP?

Z praktycznego punktu widzenia identyfikator mają wszystkie osoby, które pracowały przed 2011 rokiem, bo tego wymagało obowiązujące wtedy prawo. Jeśli jednak rozpoczęliśmy karierę zawodową nieco później, to istnieje spora szansa na to, że nie ma nas w bazie NIP.

Czy istnieją działalności gospodarcze, których nie ma w rejestrze? Wiele zależy od tego, jakiej definicji firmy użyjemy. Jeszcze kilka lat temu, przed wejściem w życie Konstytucji Biznesu, niemal żadne legalnie działające w Polsce przedsiębiorstwo nie mogło obejść się bez wpisu w bazie NIP.

Sporo zmieniło wprowadzenie do gospodarki tak zwanych działalności nierejestrowych, które często określa się mianem „firmy na próbę”. Zachodzi tu pewnego rodzaju paradoks. Z jednej strony właściciel takiego przedsiębiorstwa może legalnie sprzedawać towar i wystawiać faktury, a z drugiej, nie ma prawnego obowiązku posiadania numeru NIP.

Pod wieloma względami jest to jednak „wyjątek potwierdzający regułę”. Szacuje się, że takich firm jest w Polsce około 20 tysięcy. Wobec 3,8 miliona działalności, które mają numer NIP, jest to około pół procenta. Można jedynie domniemywać, że przyczyna takiego stanu rzeczy leży w licznych obostrzeniach. Największą z nich jest miesięczna kwota przychodu, która nie może przekraczać 50% pensji minimalnej, co w 2021 roku daje 1400 PLN.

Mimo tego, że Numer Identyfikacji Podatkowej jest niezbędny dla stowarzyszeń czy klubów sportowych, to z obowiązku jego posiadania mogą być też zwolnione grupy nieformalne oraz na przykład amatorskie kluby piłkarskie, które nie czerpią korzyści majątkowych.

Jeśli sportowcy rozgrywają zawody na przykład w klasie okręgowej, a zawodnicy mają płaconą choćby minimalną pensję, to NIP (a także formalna struktura zarządu) jest wymagany. Jeśli jednak grupa osób chodzi grać na halę z kolegami z pracy po godzinach i ma swoją własną, nieformalną „małą ligę”, to identyfikator nie będzie potrzebny.

Jak wyrobić numer NIP?

Najprostszym sposobem jest skorzystanie z serwisu CEIDG, gdzie szybko można założyć swoją własną firmę. W takiej sytuacji Numer Identyfikacji Podatkowej zostanie nam nadany automatycznie, choć na jego aktywację będzie trzeba poczekać nawet kilka dni.

Nic nie stoi też na przeszkodzie, by skorzystać z formularza NIP-3. Będzie on szczególnie przydatny w sytuacji, kiedy grupa osób formalizuje już działający amatorski klub piłkarski lub stowarzyszenie. Druki można oddać zarówno w wersji cyfrowej — przez internet — jak i w formie papierowej, korzystając w tym celu z punktu obsługi inwestora w urzędzie gminy.

art. sponsorowany

Autor M. Sz.

2022-01-05

Więcej informacji z tej kategorii