Dziś obchodzimy święta Konstytucji 3 Maja i Matki Bożej Królowej Polski. Konstytucję 3 maja uchwalono w 1791. Była to pierwsza konstytucja w nowożytnej Europie. Uchwalona została przez Sejm Wielki.
Konstytucja 3 Maja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie możliwości przekupstwa, biednego szlachcica przez agentów obcego państwa.
W 231. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja przypominamy naszą archiwalną audycję Radiowy Przystanek Historia. O uchwaleniu najważniejszego dokumentu w Polsce i zmianach, które wprowadzał mówi dr hab. Krzysztof Sychowicz, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN Białystok:
Konstytucja i wiara
Profesor Jan Żaryn zwraca uwagę na związek Konstytucji 3 Maja z polską maryjnością. Podkreśla, że na Jasnej Górze – duchowej stolicy Polski – Polacy w czasach zaborów powierzali szanse na odzyskanie niepodległości. Profesor Żaryn podkreśla, że śluby Jana Kazimierza stały się początkiem odradzającej się polskości. Wówczas w pierwszej rzeczpospolitej wyrastało wiele sanktuariów maryjnych.
Historyk zwraca uwagę na Milenijny Akt Oddania Polski w Macierzyńską Niewolę Miłości za Wolność Kościoła w Polsce i na świecie dokonany przez Prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego. Przypomina, że wielu historyków uważa, że ten akt był początkiem powstania „Solidarności”.
Uroczystość Matki Bożej jako Królowej Polski zawdzięczamy królowi Janowi Kazimierzowi, który 1 kwietnia 1656 roku w katedrze lwowskiej przed obrazem Matki Bożej Łaskawej ogłosił Matkę Bożą szczególną Patronką Królestwa Polskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie święta dla Polski pod wezwaniem “Królowej Polski”. Papież Benedykt XV przychylił się do tej prośby. Biskupi zaproponowali Ojcu świętemu dzień 3 maja, aby podkreślić nierozerwalną łączność tego święta z Sejmem Czteroletnim, a zwłaszcza z uchwaloną 3 maja 1791 roku pierwszą Konstytucją polską.
red. pg/IAR